The Green Code, about the impasse of wanting to move forward, but not being able to. special selection NFF, Nederlandse filmdagen 2022

GREEN CODE
"Weeds don’t really exist, they were invented by people,” exclaims Erwin as he weeds the bushes beside the tram rails with his colleagues. Five men and women in fluorescent orange suits are crawling on their hands and knees through the undergrowth. It’s not just their work uniforms that are the colour of warning: they are classed as ‘code orange’ themselves. Physically or mentally, they are not 100 per cent employable on the job market, which is why they have a contract with Pantar, a company in the Amsterdam region that aims to give them a push in the right direction. Many of Pantar’s clients work permanently in landscaping. Others complete a three-year training course and then move on to a regular job. Since the introduction of the Participation Act, this has been required of more and more people, but it’s not an easy path. If you have been unable to keep pace with society for years, it’s no small feat to get back into a good working rhythm. It’s up to the supervisors to move these people from ‘code orange’ to ‘code green’.

Suriname-born Leslie has great difficulty making the right life choices. He learned at a young age: “Everyone is on their own, you’re your own number one.” Amina, a mother who has fled Syria, works as hard as she can in the hope of beng able to forget her war trauma. Anton lost his wife when she died on a holiday, yet he remained married to her for years because the paperwork was not in order. He seems to have found his place with Pantar – until he disappears from the radar again. But supervisor Theo won’t give up: “They are vulnerable but they are good people, and I will do everything to make them succeed. I got back on track after years of being addicted to gambling, so they can do it too!” In Code Green, we discover how they are trying to get back on the rails to be able to look at themselves in the mirror again.

Broadcaster: HUMAN
Financed by Netherlands Film Fund, NPO Fund, CoBO
Credits: Director: Marjoleine Boonstra.DOP: Marjoleine Boonstra, DOP assist: Stef van Wijk. Research: Liza Kemman, Lieke van den Ouwelant Sound: Kees de Groot, Jac Vleeshouwers Editing: Reinier van Brummelen, Mieneke Kramer Music and soundscapes: Harry de Wit. Sound design and mix: Marc Lizier. Grading: Michiel Rummens,.

NL

CODE GROEN:
In fluorescerende, oranje pakken proberen ze onze parken en perken leefbaar te houden. “Onkruid bestaat niet” roept Erwin,”dat is door mensen bedacht”. Een nieuwe start om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen. Ze zijn niet voor honderd procent inzetbaar en hebben als persoon code oranje gekregen. Snoeiend door het groen, proberen ze hun leven met vallen en opstaan weer op de rails te krijgen.
Ze hebben een contract bij Pantar, een bedrijf in de regio Amsterdam dat ze een zet in de goede richting wil geven. Veel van hun cliënten werken permanent in de groenvoorziening. Anderen krijgen een driejarige opleiding om door te kunnen stromen naar een reguliere baan. Dit wordt sinds de invoering van de participatiewet van steeds meer mensen gevraagd, maar blijkt geen gemakkelijke weg. 
De toegewijde Surinaamse Leslie heeft grote moeite om de juiste keuzes te maken in zijn leven. Hij leerde al op jonge leeftijd: “iedereen is alleen, je bent je eigen nummer een.” Amina, een uit Syrië gevluchte moeder werkt zo hard mogelijk en hoopt zo haar oorlogstrauma te kunnen vergeten. En Anton verloor zijn vrouw toen zij op vakantie overleed, maar bleef nog jaren met haar getrouwd doordat de administratieve rompslomp maar niet op orde kwam. Hij lijkt zijn plek bij Pantar te hebben gevonden tot hij toch weer van de radar verdwijnt. Maar begeleider Theo geeft niet op: “het zijn kwetsbare maar goeie gasten en ik heb er alles voor over om deze jongens te laten slagen. Ik heb het ook gered na een jarenlange gokverslaving, zij kunnen het ook!”
Als je het tempo van de maatschappij jarenlang niet hebt kunnen bijbenen, is het geen sinecure om weer een goed werkritme te pakken te krijgen.
Het is aan de begeleiders om deze mensen van code oranje naar code groen te bewegen.

Code Oranje is een productie van Witfilm in coproductie met HUMAN
met bijzondere dank aan: Alexander, Aminah, Anton, Clifton, Dennis, Edwin, Erwin, Jan, Justin, Leslie, Luuk, Marina, Theo, Saskia en Rob

Regie & Camera: Marjoleine Boonstra
Research: Liza Kemman, Lieke van den Ouwelant
Scenario; Marjoleine Boonstra, Lies Jansen, Lieke van den Ouwelant
Camera assistent: Stef van Wijk 
Geluid: Kees de Groot, Jac Vleeshouwer
Montage: Reinier van Brummelen, Mieneke Kramer
Muziek & Soundscapes: Harry de Wit
Studio opnames: Jannes  Noorman
Muzikanten: Harry de Wit, diverse instrumenten, Saskia Meijs, altviool
Geluidsontwerp & mixage: Marc Lizier
Kleurcorrectie: Michiel Rummens
Additionele camera assistent: Simon Ruesink, Richard Spierings
Additioneel geluid: Lucas van Eck
Datahandling: Watse Eisma
Online montage: Jan Jaap Kuipers
Poster- en titelontwerp: Bart Kaper
Tolk: Rosalyn Saab
Transcripties: Anna Trentelman, Roos Burger,
Productieassistent; Annerose van Strijen, Gerald Arkestein
WITFILM
Producent Iris Lammertsma, Boudewijn Koole
Uitvoerend producent: Lieke van den Ouwelant, Jantien Ekkes
HUMAN Eindredactie: Bert Janssens

Met dank aan: Lex de Boer, Karin Ruben, Frank Steverink
En iedereen die tijd voor ons had tijdens de research en de opnames.

Gefinancierd door: Netherlands Film Fonds, NPO Fonds, CoBO

Achtergrondinformatie:
Er zijn in Nederland bijna honderd sociaal ontwikkelbedrijven en daar werken zo’n negentigduizend mensen. Dat is maar een deel van de groep die langs de kant staat. Het gaat om mensen die een fysieke, mentale of psychische beperking hebben of al lange tijd naast de arbeidsmarkt staan. De doelstelling van de Participatiewet, uitstroom naar reguliere arbeidsmarkt, is niet of nauwelijks gehaald. Het overgrote deel van de mensen in de Participatiewet, 70 procent, is al langer dan twee jaar afhankelijk van een bijstandsuitkering.

Marjoleine Boonstra over Code Groen:

Code Groen gaat voor mij over de impasse van vooruit willen, maar niet kunnen.
Maar ook over de balans en verschil tussen vooruit willen, maar niet kunnen, en vooruit kunnen, maar niet willen.
Binnen dit gevecht wordt de complexiteit van de menselijke ziel bloot gelegd

RECENSIES___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________C

Als niet politici, maar documentairemakers de macht zouden hebben, zou de wereld er heel anders uit zien. Met een manier van kijken die gericht is op open- en nieuwsgierigheid, in plaats van uitsluiting en afkeer, zijn ze beter in staat misstanden en amoraliteit aan de kaak te stellen. Wars van oeverloos gezwatel, brengen ze hun boodschap in rake beelden die acuut hun betekenis blootgeven. Geen leugens, verstrooiing of afleidingen. Natuurlijk, een beeld is, zeker geënsceneerd, altijd een subjectieve reflectie op de werkelijkheid en daardoor per definitie leugenachtig. Echter nadert dat puur registrerende beeld in documentairevorm de objectieve werkelijkheid het meest.

De documentaire kent een rijke traditie in Nederland. Van vermaarde filmmakers als Joris Ivens en Bert Haanstra tot hedendaagse chroniqueurs als Frans Bromet en Michiel van Erp. Ook regisseur Marjolein Boonstra behoort in zekere zin toe aan die laatste generatie. Hoewel ze in het verleden uitstapjes naar fictie heeft gemaakt (het poëtische ‘Kurai Kurai’), maakt Boonstra hoofdzakelijk strak geschoten documentaires waarin gewone mensen centraal staan. Gewone mensen die om moeten gaan met de tegenslagen in hun levens.

Ook ‘Code groen’ hanteert eenzelfde werkwijze. De gewone mensen van dienst zijn de mannen en vrouwen, die om verschillende redenen, werkzaam zijn in de gemeentelijke plantsoenendienst. Al schoffelend en snoeiend banen ze zich in hun oranje hesjes, weer of geen weer, een weg door een wildgroei van groen. Een wildgroei die symbool staat voor de wirwar in hun privéleven. Allen hebben ze een verleden met krasjes. Gevangenisachtergronden, verslavingen of vluchtelingentrauma’s zijn aan de orde van de dag. Veelal gaat dat gepaard met hoge schulden, en weinig kans daar iets aan te doen. ‘Beperkingen’ worden dat vanaf hogerhand genoemd.

In frontaal gefilmde interviews komen de hoofdrolspelers van ‘Code groen’ aan het woord. De achtergrond is geheel zwart, alleen de mens staat centraal. Alsof ze tegelijkertijd een spiegel wordt voorgehouden. Wat zien ze zelf in dat beeld? Openhartig zijn ze. De schaamte negerend proberen ze hun leven te duiden. Voor de een is het plantsoenwerk een zegen, een ander had zich alles anders voorgesteld. Maar allen voelen in hun werk een zekere verbondenheid. Ze krijgen er vertrouwen voor terug. In henzelf en in de mensheid. In hun onderlinge verschillen en overeenkomsten krijgen de oranje hesjes een stem en een gezicht.

De interviews worden afgewisseld met beelden van hun werkzaamheden. De toeschouwer maakt verder kennis met hun omgang, de praatjes, maar ook het respect voor elkaar en het groen. Het werk is voor ieder overwegend een warm bad, de buitenwereld soms aan de enge kant. Maar uiteindelijk is het plantsoenwerk tijdelijk. Mensen komen, mensen gaan. Soms met toekomst, net zo vaak zonder. Iedereen krijgt zijn (en haar) eigen verhaal. Dat is een goede zaak. Niet alleen vanwege het nut van hun schoffelwerk, maar vooral omwille van hun menselijkheid. Tenslotte zijn ze net als een ieder ander onderdeel van onze maatschappij.

Wouter Los

Waardering: 4

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________